Bycie asertywnym to sztuka, której warto się nauczyć. Osoby asertywne są szanowane i podziwiane, bo umiejętne odmawianie oraz obrona swoich poglądów wymaga nie lada odwagi. Wiele osób ma z tym problem, boi się mówić NIE, myśli, że w ten sposób urazi rozmówcę. Jest to szczególne trudne w stosunku do osób piastujących wyższe stanowiska. Ale czy tak jest naprawdę? Czy warto być uległym, postępować wbrew sobie, zgadzać się na wszystko, czego wymaga szef i współpracownicy?
Asertywność- co to takiego?
Osoby asertywne potrafią przyjmować zarówno krytykę, jak i pochwały. Wiedzą jak używać logicznych i jasnych argumentów, aby bronić swojego zdania.
Aby być asertywnym, należy wiedzieć, co to tak naprawę oznacza. Asertywność kojarzy się najczęściej z mówieniem NIE, ale to nie tylko kulturalny sposób odmawiania. To również postawa życiowa, która charakteryzuje się umiejętnością wyznaczania granic, umiejętnością grzecznego, ale stanowczego wyrażania swoich uczyć, poglądów i potrzeb. Osoby asertywne potrafią przyjmować zarówno krytykę, jak i pochwały. Wiedzą jak używać logicznych i jasnych argumentów, aby bronić swojego zdania. Asertywność to również umiejętność pozbycia się poczucia winy w momencie odmawiania. To nie łatwe, ale niezbędne, aby czuć się osobą wolną i mającą wysokie poczucie własnej wartości.
Asertywność w pracy
W pracy trzeba być asertywnym wobec wielu osób, przełożonego, współpracowników i klientów. Najtrudniej wykazać się tą cechą w stosunku do szefa. Wynika to z obawy, że przełożony zacznie nas źle postrzegać, a w najgorszym wypadku zostaniemy ukarani. Zgadzamy się na nadgodziny, pracujemy w wolne dni, bo nie wiemy, jak powiedzieć, że mamy inne plany. Jednak kiedy nic nie zrobimy, sytuacja będzie ciągnąć się w nieskończoność. Będziemy wykorzystywani zarówno przez szefa, jak i innych pracowników, którzy będą widzieć w nas naiwniaków wyręczających innych. To nie najlepsza opcja. Brak asertywności zaniża naszą samoocenę, powoduje niechęć do pracy. Należy to zmienić, bo brak umiejętności odmawiania bez strachu i poczucia winy wpływa na całe życie, powoduje utratę wiary we własne siły.
Co daje bycie asertywnym?
Wbrew powszechnemu mniemaniu, asertywność jest cechą pożądaną, która dobrze świadczy o pracowniku. Osoba, która śmiało wyraża swoje poglądy, jest pewna siebie, odważna, żyje w zgodzie ze sobą, budzi szacunek u innych. Oczywiście, w byciu asertywnym ważne jest kulturalne zachowanie i szanowanie innych ludzi. Te cechy są dobrze widziane w każdej dziedzinie, również w życiu zawodowym, dlatego warto nauczyć się tej niełatwej sztuki.
Co jeszcze daje asertywność? Przede wszystkim pozwala dobrze wywiązywać się ze swoich zadań. Dzięki niezgadzaniu się na robienie zadań, należących do innych, mamy czas na własne obowiązki. Czujemy się pewni siebie, a to ułatwia kontakty z innymi. Ludzie lubią i cenią osoby, które mają swoje zdanie, a nie jedynie przytakują i nie mają nic do powiedzenia. Osoby asertywne często są towarzyskie, umieją prowadzić rozmowy z innymi ludźmi. Na asertywności pracowników może skorzystać również szef, bo tacy pracownicy często mają inne, nowe spojrzenia na sprawy firmy, nie boją się o tym mówić. Kierownictwo powinno zrozumieć, że osoby asertywne, tak jak swojego zdania, będą również bronić interesów firmy. Bycie asertywnym pomaga w wielu sytuacjach, m.in.
- dobrej komunikacji z przełożonymi, kolegami i klientami,
- wyjaśnianiu wszystkich konfliktów i niejasnych sytuacji,
- pozwala uniknąć niedomówień,
- łagodzi konflikty wewnątrz zespołu,
- pomaga wzmocnić pewność siebie,
- uświadamia słabe i mocne strony,
- pomaga akceptować poglądy i potrzeby innych ludzi,
Jak odmawiać – Techniki asertywnej odmowy
Trzeba być konsekwentnym, bo czasami jednorazowa odmowa nie przynosi skutku.
O ile w życiu prywatnym łatwiej być asertywnym, w życiu zawodowym niewiele osób to potrafi. Jak odmówić przełożonemu, który prosi, aby niezwłocznie napisać sprawozdanie, przyjść do pracy w wolny dzień lub zostać po godzinach? Aby odmawiać w sposób asertywny trzeba wykazać się spokojem, mówić stanowczym, ale spokojnym głosem oraz uzasadnić przyczynę odmowy. Uzasadnienie powinno być jasne i krótkie, nie trzeba się tłumaczyć ze swojej decyzji. Bardzo ważne, aby w rozmowie nie używać szantażu. Trzeba być konsekwentnym, bo czasami jednorazowa odmowa nie przynosi skutku. Jest wiele technik, które ułatwiają nauką asertywności. Główne z nich to:
Zgoda warunkowa
zgadzamy się na prośbę szefa czy kolegi z pracy, ale jednocześnie stawiamy warunek, np. zrobię za Ciebie raport, ale jednocześnie wytłumaczę Ci, jak to się robi. Dzięki temu na przyszłość nie będziesz musiał prosić mnie o pomoc.
Odmowa
nie mogę przyjść w sobotę do pracy, mam już inne plany. Proszę informować mnie o zmianie grafiku kilka dni wcześniej.
Metoda zdartej płyty
musimy do skutku, niczym zdarta płyta, powtarzać kilkakrotnie ten sam komunikat, za każdym razem informować, że nie zgadzamy się na daną sytuację.
Metoda wielkiego słonia
musimy mówić powoli i bardzo spokojnie, wykonywać powolne ruchy, jak słoń, ewentualnie powtarzać pytanie rozmówcy.
Technika Jujitsu
polega na wykorzystaniu w odmowie argumentów użytych przez rozmówcę i nie przeciwstawianiu się im. Rozmówca będzie liczył na przysługę za przysługę. Należy grzecznie podziękować za wcześniejszą pomoc, ale stanowczo odmówić przysługi.
Aby wzmocnić bycie asertywnym, warto nauczyć się używać w rozmownie kilku ważnych wyrażeń, tj. „ moim zdaniem”, „uważam, że..” „według mnie”. Te słowa zwiększają pewność siebie, pokazują rozmówcy, że postępujemy zgodnie ze swoimi przekonaniami.
Asertywność to ważna umiejętność, która przydaje się zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Warto się jej nauczyć, bo dzięki temu nabierzemy pewności siebie, zyskamy szacunek u innych, również u szefa. Asertywność pomoże nam w żyć w zgodzie ze sobą, a to gwarantuje szczęście i zadowolenie z życia.
